VE Onderzoek voorjaar 2022 – interpreteren en begrijpen van informatiebronnen
Expertisepunt basisvaardigheden |
Onderzoek voorjaar 2022
Boels, L., Hoogland, K., Jonker, V., Kleine Deters, B., & Wijers, M. (2022). Het interpreteren en begrijpen van hedendaagse informatiebronnen. Hogeschool Utrecht, UU, Cinop/ECBO. |
Samenvatting
De primaire doelstelling van dit onderzoek is inzicht te verkrijgen welke combinatie van gecijferd en geletterd vermogen nodig is voor het interpreteren en begrijpen van hedendaagse informatiebronnen, die veelal digitaal van aard zijn.
Dat inzicht kan verkregen worden door bijeen te brengen en te analyseren wat op dit moment bekend is over welke vermogens daarvoor nodig zijn, en te onderzoeken in een veldonderzoek hoe dat specifiek zit bij de doelgroep die in het dagelijkse leven problemen ondervindt met het interpreteren en begrijpen van hedendaagse informatiebronnen.
De secundaire doelstelling is inzicht te krijgen in hoe de genoemde doelgroep bereikt kan worden, en hoe de ondersteuningsvraag er precies uitziet (Liu, 2019; Windisch, 2016). Er is al veel bekend over het bereiken van een doelgroep als het gaat om laaggeletterdheid, en dan met name als het gaat om lezen (Buisman et al., 2020; Maurice de Greef, 2021). Veel minder is nog onderzocht hoe een doelgroep bereikt kan worden die ondersteuning behoeft op het interpreteren en begrijpen van hedendaagse informatiebronnen vanuit een breder perspectief (gecijferd, geletterd, digitaal vaardig) en hoe adequate ondersteuning daarbij vormgegeven kan worden.
Werkwijze
In Maart 2022 wordt contact gezocht met organisaties die kunnen helpen bij het veldonderzoek (interviews met volwassenen). De interviews met volwassenen gaan over ‘situaties’ waarin het interpreteren en begrijpen van (hedendaagse) informatiebronnen centraal staat.
In April 2022 worden de interviews afgenomen. In Mei 2022 volgt analyse en het schrijven van een rapport.
Tips
Hieronder enkele tips voor informatie-aanbieders, n.a.v. dit onderzoek.
| Wel doen | Niet doen |
| Een telefoonnummer vermelden op een formulier zodat bij vragen en problemen kan worden gebeld. | Teksten in rode letters bij foutmeldingen of voor attentie. Gebruik in plaats daarvan vet. |
|
Formulieren zo eenvoudig mogelijk maken en dit testen met laaggecijferden en laaggeletterden. Korte en duidelijke instructies bij het formulier. Extra declaratieregels alleen toevoegen als deze nodig zijn. |
Veel tekst en uitleg bij een formulier maken. Een formulier of tabel maken met heel veel kolommen en rijen, kleine lettertjes. Formulieren maken die foutgevoelig zijn of waar een kleine fout grote gevolgen kan hebben (denk aan aanvraag toeslagen). |
| Dag, maand en jaar uit een lijst laten kiezen of een concreet voorbeeld geven van de juiste notatie. | De notatie dd-mm-jjjj gebruiken zonder uit te leggen wat hiermee wordt bedoeld. ‘mm’ betekent maand is niet voldoende omdat er nergens staat uitgelegd dat de maand in cijfers moet worden weergegeven. |
| Wat iemand ontvangt (nettoloon) of moet betalen (belasting, rekening) bovenaan zet-ten. |
Achter de tekst basisloon per uur eerst het aantal uren zetten à een getal waarbij dit laatste getal het bedrag per uur blijkt te zijn. Afkortingen gebruiken op een loonstrook voor premies die worden afgedragen. |
|
Bij een korting erbij zetten hoeveel euro/cent korting de klant krijgt. Erbij zetten hoeveel iemand moet betalen. |
Met kortingsstickers werken zonder dat hierbij bedragen zijn genoemd. Met stapelkortingen werken. |
| Bij afkoop op termijn erbij zetten hoeveel het product dan in totaal kost. | Alleen het maandbedrag en het aantal maanden noemen bij afkoop op termijn. |
| Pictogrammen testen bij de doelgroep. | Onduidelijke pictogrammen gebruiken zoals twee auto’s met een getal — bijvoorbeeld 8 — voor het aantal files met daarachter 49 km. Dit zou ook kunnen betekenen: 8 km file op een traject van 49 km. |
| Bij een bus- trein, tram-, veerboot- of metro-tabel zetten wat de uren zijn en wat de minuten. Een voorbeeld geven hoe je deze tabel moet lezen. Matrixborden gebruiken zo-als nu al wordt gedaan bij bus en trein. | Aannemen dat iedereen de tabellen — een steel-bladdiagram — bij vervoersmiddelen zonder uitleg begrijpt. |
Onderzoeksteam
Lonneke Boels, Bart Kleine Deters, Kees Hoogland, Vincent Jonker, Monica Wijers
Verwijzingen
- Boels, L., Hoogland, K., Jonker, V., Kleine Deters, B., & Wijers, M. (2022). Het interpreteren en begrijpen van hedendaagse informatiebronnen. Hogeschool Utrecht.
- Buisman, M., Greef, M. de, & Segers, M. (2020). Monitoronderzoek naar de aanpak laaggeletterdheid in Drenthe Vervolgmeting resultaten 2019. https://trendbureaudrenthe.nl/wordpress/wp-content/uploads/2020/08/Monitoronderzoek-naar-de-aanpak-van-laaggeletterdheid-in-Drenthe-Vervolgmeting-Resultaten-2019.pdf
- Liu, H. (2019). Low-numerate adults, motivational factors in learning, and their employment, education and training status in Germany, the US, and South Korea. Zdm, 0123456789. https://doi.org/10.1007/s11858-019-01108-x
- Maurice de Greef. (2021). Werving NT1… dat doe je niet alleen. https://basisvaardigheden.nl/over-ons/actueel/verslag-kennisatelier-werving-nt1-dat-doe-je-niet-alleen